Het Finse perspectief
‘Kinderen worden hier niet gezien als containers waar je vijf of tien of vijftien lessen per week instopt en er vervolgens de ene meting naar de andere op los laat. Je kunt een kind niet dwingen sneller op te groeien zodat het in je systeem , je tijdschema of je ego past ;je moet er achter komen hoe kinderen het beste leren. Veel landen zijn dat vergeten.’
Domisch Rainer is een Duitse onderwijsdeskundige die bijna 30 jaar in Finland woont.Hij denkt dat deze paradox voorkomt uit het Fins systeem waarin de behoefte van kinderen voorrang krijgt op de wensen van doelgerichte ouders en bureaucraten.
Pekka Kaasinen,hoofd van de school Viertola in Vantaa,Finland:
Hij vindt het vreselijk dat in zoveel landen in de greep zijn van het wedstijdkarakter van het formele leren. Hij vindt dat een school op de allereerste plaats er is om enthousiasme voor het leven aan te moedigen, en niet om goede punten op examens te halen.
“Wedstrijden zijn voor sommige kinderen goed, voor anderen niet, en daarom moet je er niet te veel aan doen. Onze leerkrachten weten heus wel wat de kinderen wel en niet aan kunnen, dus die proefwerken voegen niet veel toe”.
Jij bent de zon
Hij vermoed dat een onderverdeling tussen meer en minder vaardige kinderen ontmoedigend is voor de minder vaardige kinderen en laatbloeiers. Op Viertola geven leerkrachten aan de zwakkere leerlingen in de klas wat meer aandacht, en aan de knappe koppen meer opdrachten. Zo wordt ieder kind bij de les gehouden en hoeven de ouders of de leerkrachten niet op medicijnen terug te grijpen(Van de 470 leerlingen op Viertola slikken er twee Ritalin).
Zelf heb ik moeite met het horen als kinderen worden bestempeld als langzame of zwakke leerling. Wat denk je dat het met een kind doet en het zelfvertrouwen om zo genoemd en ingedeeld te worden. Of kinderen in groepjes te verdelen en boven hun tafels een zon of een maan hangen. In die tijd was elke kleuter hoogbegaafd en was het belangrijk om in het juiste groepje te komen. Als je kind onder de zon zat ,dan zat je goed.
Het geheim is dat kinderen van allerlei niveaus met elkaar in de klas zitten-tenslotte zit de samenleving zo in elkaar. *OECD onderzoek bevestigt dat in landen waar een indeling op niveau vermeden wordt ,zijn er meer goede studenten.
Het beste is de strijd aan te gaan met jezelf om dingen te leren dan met anderen te wedrijveren. Je wordt er moe van en je krijgt minder plezier. Je leert beter als je plezier hebt
*OECD is de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling en is een samenwerkingsverband van 38 landen om sociaal en economisch beleid te bespreken, te bestuderen en te coördineren. De aangesloten landen proberen gezamenlijke problemen op te lossen en trachten internationaal beleid af te stemmen.
Er is ook kritiek op het Finse onderwijs
Volgens sommigen vraagt het te veel van zwakkere leerlingen en te weinig van de betere, er zou meer creativiteit en aan het oplossen van problemen gedaan moeten worden, de Finse leerkrachten zouden te veel aan de oude schoolbord methode vastzitten. En vreemd genoeg zijn de Finnen ,met al hun hunkering naar technologie, op school terughoudend met elektronica in het klaslokaal.
Het is nog opmerkelijker dat de succesvolle Finse scholen dezelfde druk van ouders beginnen te voelen die het onderwijs in andere landen voelt. De oudere leerkrachten op Viertola merken het op. Ze vinden dat de ouders van tegenwoordig meer druk zetten, dat ze vragen stellen over het niveau ,dat ze voor hun kind een speciale aanpak vragen, dat ze lobbyen voor meer toetsen, meer huiswerk en extra taalles. Sommigen willen dat de staat het Britse voorbeeld volgt met het publiceren van de prestaties van individuele scholen.
Het Viertola-team maakt zich zorgen over de toekomst:
‘Ons onderwijssysteem hier in Finland is niet zonder gebreken,maar het is erg sterk.We moeten vertrouwen op wat er goed aan is,in plaats van het te willen verbeteren door de fouten van de andere landen over te nemen’
Op dit moment loopt Finland echter nog altijd eerder voorop dan achteraan. Enkele basisprincipes van het Finse onderwijssysteem -minder toetsen, minder prestatiedruk, minder hard blokken-vinden elders op de wereld hun weg.
Volgende keer gaan we naar Japan
