“De oorzaak van jouw probleem zit bij jouw thuis op de bank”.
Deel I
Kijk je wel eens naar van die films, dat je pas later ontdekt in wat voor intriges de hoofdpersoon terecht is gekomen?
Dat is precies wat er gebeurt als je samenleeft met iemand met een narcistische persoonlijkheid stoornis(NPS)
Wat is narcisme?
Narcisme valt onder de DSM V (Diagnostic and Statistical Manual of mental disorders)onder de categorie:
antisociale persoonlijkheid stoornissen.
Kenmerken hiervan zijn arrogantie,egocentrisch gedrag en misbruik maken van anderen.
Je kunt het herkennen aan de volgende soorten gedrag;
1.Overdrijft eigen prestaties en talenten, vindt zichzelf geweldig.
2.Verwacht dat anderen hem op een voetstuk plaatsen.
3.Fantaseert over succes, macht, schoonheid en roem.
4.Vindt zichzelf speciaal en uniek en denkt dat hij alleen begrepen wordt door gelijksoortige mensen of mensen met een hoge status.
5.Eist buitensporige bewondering
6.Eist een voorkeursbehandeling, speciale voorrechten en gebruikt anderen voor zijn doel
7.Gebrek aan empathie, houdt geen rekening met anderen, respectloos.
8.Afgunstig en jaloers, denkt dat anderen dat ook op hem zijn.
9.Gedraagt zich arrogant en hooghartig.
Vaak wordt gedacht dat narcisme alleen te maken heeft met ijdelheid en zelfliefde. Maar het is veel meer dan dat.
Het lijkt of iemand heel veel zelfvertrouwen heeft maar daaronder gaat een leegte schuil.
Om die leegte op te vullen, of de frustratie over die leegte kwijt te raken, wordt dit geprojecteerd op anderen zoals kinderen en partner.
Je wordt gemanipuleerd en getergd waardoor je gaat denken:
Ben ik nou gek?
Je bent niet gek!
Met stelselmatig liegen, manipuleren en anderen kleineren maakt een narcist serieuze slachtoffers.
Om meer te weten wat er allemaal speelt ben ik in gesprek gegaan met Petra Roelofsen van Praktijk de Rots.
Specialist op gebied van narcisme en schrijfster van het boek: Ben ik nou gek?
Het is juist niet gemakkelijk samen te vatten in een overzicht van symptomen, vertelt Petra Roelofsen.
Vaak heb je onderhuids het gevoel dat er iets niet klopt en er van alles gaande is,maar kun je dit niet concreet maken.
Omdat het zo subtiel gebeurt kan het zijn dat je er pas jaren later achter komt.
We gaan een poging doen om het samen te vatten in een blog.
Laten we beginnen met de ouders en onderscheid maken in de twee typen:
Symbiotische narcistische ouders
Het opgeëiste kind
Het kind moet tegemoet komen aan de verlangens van de ouder.Ouder, meestal de moeder, wil zich één voelen met haar kind.
Voor de symbiotische moeder moet het kind voelen wat zij voelt,denken wat zij denkt en leven zoals zij leeft.
Het opgroeiende kind wordt een soort levende knuffelpop.
Het kind krijgt weinig ruimte om zelfstandig de wereld te ontdekken en door deze over- bescherming wordt het kind in een te kleine wereld opgesloten gehouden.
Wat is de prijs?
Voor de narcistische opeisende ouder moet het kind iets in hen aanvullen.
Ook heeft de ouder een beeld van het kind waaraan voldaan moet worden.
Het kind moet tegemoet komen aan de diepe verborgen ouderlijke behoefte aan erkenning, bewondering en bevestiging
Wanneer het kind losbreekt,kan het zijn dat de ouder zich gekrenkt voelt.
Het kind voelt zich verscheurd tussen aandacht geven aan de noden van zijn of haar ouder en zijn of haar eigen behoefte en ontwikkeling.
Misschien herken je hierin je overaanwezige (schoon)moeder wel ?
Destructief narcistische ouders
Als een van de ouders lijdt aan ouderlijk destructief narcisme heeft dat grote gevolgen voor de kinderen.
Dit kan leiden tot persoonlijke problemen die tot in hun volwassenheid kunnen blijven bestaan.
Het meest verwarrende voor de kinderen is dat zij wel merken en voelen dat er iets niet klopt maar dat ze er niet de vinger op kunnen leggen.
Deze ouder is niet bezig met de zorg van het kind.
Denk hierbij aan: verwaarlozing, mishandeling of erop gericht zijn om het kind te beschadigen.
Dit kan zich uiten in gedrag als kleineren en uitsluiten.
Tegelijkertijd doet het kind zijn of haar best om het de ouders naar de zin te maken zodat ze eindelijk liefde en waardering zullen krijgen
Door loyaal te zijn aan de ouder of partner ontwikkelen mensen allerlei overlevingstechnieken om de situaties aan te kunnen.
Ze raken hierdoor hun eigen identiteit kwijt.
Kinderen hangen de vuile was niet buiten-kijk hier
De klachten die hieruit kunnen voortkomen:
- Lage eigenwaarde
- Depressies
- Lage frustratie tolerantie
- Faalangst
- Verandering van eigen behoeftes(bij symbiotische ouder)
- Dwang- en controleneuroses
- Lijfelijke afkeer(van partner)
- Idealisering van de narcistische ouder
Laten we het beestje bij de naam noemen: Dit is emotionele mishandeling.
Wat kun je doen?
Heb je het idee dat er bij je je ouder(s)sprake kan zijn van narcisme en wil je het gesprek aan?Houd er rekening mee dat ,waar jij last van hebt,ontkent of verdraaid kan worden en jou uiteindelijk een schuldgevoel mee te geven.
“Kijk is wat wij allemaal voor jou over hebben gedaan”
“Je wilt mama toch niet overstuur maken?”
“Belachelijk!stel je niet aan!”
“Als jij niet zo’n rotkind was geweest dan…”
Voor de narcist zelf heeft therapie dan ook weinig kans van slagen maar voor jou als naasten is het wel raadzaam.Door de juiste therapie ga je inzien dat je een mooi mens bent en dat jij ook mag schitteren. Je bent het waard.
Belangrijk is om te weten dat je niet gek bent, vertelt Petra Roelofsen.
Er moet meer aandacht komen voor mensen die slachtoffer zijn van NPS en zelf geen diagnose hebben.
Daar ben ik het natuurlijk helemaal mee eens!
Volgende week Deel II over partner relaties en narcisme.
Kijk bij het volgende blog voor meer tips.
